تست نفوذچیست؟! یک راهنمای جامع برای مبتدیان
- کورش سنایی
- ۵ شهریور ۱۴۰۲
- 8 دقیقه
تست نفوذ یا Penetration Testing یک فرآیند امنیتی است که در آن یک متخصص امنیت سایبری سعی می‌کند تا آسیب‌پذیری‌های امنیتی در یک سیستم یا شبکه را شناسایی کند. این کار با استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای مختلف انجام می‌شود.هدف اصلی تست نفوذ، شناسایی نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌هایی است که می‌تواند توسط حملات کامپیوتری مخرب بهره‌برده شوند. با شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌های امنیتی، می‌توان از حملات سایبری جلوگیری کرد.در این مقاله، به مهم‌ترین مواردی که افرادی که مبتدی هستند و هیچ تجربه‌ای در تست نفوذ ندارند، باید بدانند، میپردازیم.
انواع تست نفوذ
در این نوع تست، تلاش برای نفوذ به فضاها و مناطق فیزیکی مانند ساختمان‌ها، دفاتر و مراکز داده انجام می‌شود. هدف اصلی بررسی آسیب‌پذیری‌های امنیتی مرتبط با دسترسی‌های فیزیکی است.
تست نفوذ اجتماعی (Social Engineering Penetration Testing):
در این نوع تست، تلاش برای بهره‌برداری از ضعف‌های انسانی و اجتماعی درسازمان‌ها انجام می‌شود. این شامل تست فریب، ارسال ایمیل‌های تقلبی و سعی در بدست آوردن اطلاعات حساس از کارمندان است.
تست نفوذ سرور (Server Penetration Testing):
در این نوع تست، سرورها و سیستم‌های سروری بررسی می‌شوند تا ضعف‌ها و نقاط ضعف امنیتی شناسایی شوند. این شامل بررسی تنظیمات امنیتی، نفوذ به دسترسی‌های ادمینی و مدیریتی سرور می‌شود.
تست نفوذ بلک باکس و وایت باکس (سیاه و سفید)
خوب در ادامه این مقاله ” تست نفوذ چیست ؟! ” به 2 معیار برای انجام تست نفوذ میپردازیم که بهشون میگیم بلک باکس (Black Box) و وایت باکس (White Box) دو رویکرد متداول در تست نفوذ هستند که به شیوه‌های مختلفی به آنها پرداخته می‌شود. این رویکردها به نحوه دسترسی و دید به داخل سیستم یا برنامه مورد بررسی مرتبط هستند. در ادامه، به توضیح این دو رویکرد می‌پردازم:
۱. بلک باکس (Black Box) تست نفوذ: در این روش، تست‌کننده به عنوان یک فرد خارجی و بی‌اطلاع به سیستم یا برنامه وارد می‌شود. تست‌کننده اطلاعات محدودی از سیستم را دارد و بدون داشتن اطلاعات دقیق درباره ساختار داخلی یا کدهای برنامه، تلاش می‌کند تا نقاط ضعف امنیتی را شناسایی کند. این رویکرد مشابه بهره‌برداری از نفوذگران واقعی به سیستم است.
۲. وایت باکس (White Box) تست نفوذ: در این روش، تست‌کننده دسترسی به جزئیات داخلی سیستم یا برنامه دارد. او به کدهای منبع، معماری سیستم و جزئیات فنی دسترسی دارد. این اطلاعات به تست‌کننده کمک می‌کند تا به طور دقیق‌تر به نقاط ضعف امنیتی پی ببرد و آزمون‌های مؤثرتری را انجام دهد.
ترکیب این دو رویکرد همچنین به عنوان رویکرد خاکستری (Gray Box) نیز شناخته می‌شود، که در این حالت تست‌کننده به میزان محدودی از اطلاعات دسترسی دارد ولی کاملاً به جزئیات سیستم دسترسی ندارد.
مراحل تست نفوذ
تست نفوذ معمولاً در چندین مرحله انجام می‌شود. این مراحل عبارتند از:
تهیه برنامه و بررسی اطلاعات:در این مرحله، تست‌کننده اطلاعات مربوط به هدف تست نفوذ را جمع‌آوری می‌کند. این اطلاعات شامل آدرس‌های IP، دامنه‌ها، وب‌سایت‌ها، برنامه‌های مورد نظر و سایر جزئیات مرتبط با هدف تست می‌شود.
بررسی اولیه (Reconnaissance): در این مرحله، تست‌کننده اطلاعات بیشتری در مورد هدف تست جمع‌آوری می‌کند. این می‌تواند شامل تجزیه و تحلیل شبکه، شناسایی سیستم‌ها و خدمات در دسترس، اسکن پورت و سایر فعالیت‌های مشابه باشد.
شناسایی ضعف‌ها (Vulnerability Identification): در این مرحله، تست‌کننده نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌های امنیتی ممکن را در هدف تست شناسایی می‌کند. این ممکن است توسط اسکن‌های امنیتی، تجزیه و تحلیل کدها و سایر تکنیک‌های مشابه انجام شود.
پیدا کردن مسیرهای نفوذ (Exploitation):در این مرحله، تست‌کننده تلاش می‌کند با استفاده از ضعف‌های شناسایی شده به سیستم یا برنامه وارد شود. این شامل استفاده از ابزارها و تکنیک‌هایی مانند (exploits)، تست تزریق، حملات وب و سایر حملات امنیتی است.
گسترش دسترسی (Post-Exploitation):اگر تست‌کننده موفق به نفوذ به سیستم یا برنامه شود، این مرحله به دستگیری و گسترش دسترسی درونی به سیستم اختصاص دارد. این اقدام شامل حفظ دسترسی، جمع‌آوری اطلاعات بیشتر، نقشه‌برداری شبکه داخلی و موارد مشابه است.
گزارش‌دهی (Reporting):
در این مرحله، تست‌کننده گزارش جامعی از تست نفوذ تهیه می‌کند. این گزارش شامل توضیح مراحل انجام تست، نقاط ضعف شناسایی شده، تکنیک‌های استفاده شده و پیشنهادهای بهبود امنیتی است.همچنین، مهم است به خاطر داشته باشید که تست نفوذ یک فرآیند پویا و مستمر است. در هر مرحله ممکن است نیاز به بازبینی و تجزیه و تحلیل دقیق‌تر داشته باشید و اقدامات بیشتری انجام دهید.
ابزار های تست نفوذ
۱. Nmap: برای اسکن پورت و تحلیل شبکه‌ها.
۲. Metasploit Framework: یک ابزار قدرتمند برای انجام حملات نفوذ به سیستم‌ها و اپلیکیشن‌ها.
۳. Burp Suite: برای تست امنیتی و تجزیه و تحلیل امنیت وب‌سایت‌ها.
۴. Wireshark: برای تحلیل ترافیک شبکه و شناسایی مشکلات امنیتی.
۵. Nessus: برای اسکن آسیب‌پذیری و ارزیابی امنیت سیستم‌ها و شبکه‌ها.
۶. OWASP Zap: یک ابزار تست امنیت برای برنامه‌های وب.
۷. Aircrack-ng: برای تست نفوذ به شبکه‌های وای‌فای.
۸. Sqlmap: برای تست تزریق‌های SQL در برنامه‌ها و وب‌سایت‌ها.
۹. John the Ripper: برای کرک کردن پسورد‌ها و تست کردن قابلیت انکریپت پسورد‌ها.
۱۰. DirBuster: برای جستجوی دایرکتوری‌ها و فایل‌های پنهان در وب‌سایت‌ها.
۱۱. Hydra: برای انجام حملات دیکشنری بر روی پروتکل‌های مختلف اعم از SSH و FTP.
این فقط چند مثال از ابزارهای مورد استفاده در تست نفوذ هستند. هر کدام از این ابزارها قابلیت‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و ممکن است بر اساس نوع تست و هدف شما، از آنها استفاده کنید. همچنین، همیشه مهم است که ابزارها را با دقت و به مطالبه انجام تست مورد استفاده قرار دهید.
نکات مهم تست نفوذ برای مبتدیان
به عنوان مبتدی در حوزه تست نفوذ، برخورد با مفاهیم و فنون جدید ممکن است چالش‌برانگیز باشد. در اینجا تعدادی از نکات مهم که به شما به عنوان مبتدی کمک می‌کند، ذکر می‌شود:
۱. پایه‌های امنیتی: ابتدا اصول امنیتی اساسی مانند شناسایی ضعف‌ها، نحوه حفاظت از حساب‌ها و کاربران، مفهوم رمزنگاری و سیاست‌های رمزنگاری را مطالعه کنید.
۲. آموزش‌ها و منابع: از منابع آموزشی معتبر مانند کتاب‌ها، ویدئوها، دوره‌های آموزشی آنلاین و منابع مرجع از جمله OWASP بهره ببرید.
۳. تست روی خود: در محیط‌های غیرتولیدی (به عنوان مثال، محیط خودتان) تست‌های نفوذ انجام دهید تا با روش‌ها و ابزارهای تست آشنا شوید.
۴. استفاده از محیط‌های آزمایشی: هرگز تست‌های نفوذ را روی سیستم‌ها یا شبکه‌های اصلی انجام ندهید. از محیط‌های آزمایشی جداگانه و اختصاصی برای تست‌ها استفاده کنید.
۵. مطالعه و تحقیق در مورد قوانین: قوانین مربوط به تست نفوذ در کشور و منطقه خود را مطالعه کنید تا از انجام فعالیت‌های غیرقانونی خودداری کنید.
۶. اهمیت حفظ دسترسی: در هر تست نفوذ، دسترسی به سیستم‌ها و شبکه‌ها را به دور از آسیب‌رسانی به سیستم‌های اصلی حفظ کنید.
۷. تجربه و عمل عملی: تست نفوذ نیازمند تجربه عملی است. از محیط‌های آموزشی و چالش‌های Capture The Flag (CTF) برای بهبود مهارت‌های خود استفاده کنید.
۸. اخلاقیات تست نفوذ: همیشه با اخلاقیات و قوانین مربوط به تست نفوذ آشنا باشید و از انجام هرگونه فعالیت غیراخلاقی یا غیرقانونی خودداری کنید.
۹. توسعه تفکر امنیتی: همیشه با دیدگاه امنیتی به سیستم‌ها و برنامه‌ها نگاه کنید و تفکری از نظر امنیتی پیش بگیرید.
۱۰. به‌روزرسانی و پیگیری: دنباله‌روی مداوم ابزارها و تکنیک‌های تست نفوذ و آشنا شدن با تازه‌ترین تهدیدها و آسیب‌پذیری‌ها را فراموش نکنید.
تست نفوذ یک مهارت پیچیده است و به مرور زمان و تجربه تقویت می‌شود. بی‌نیاز از هر گونه تخطی از اخلاقیات و قوانین امنیتی، بر روی توسعه مهارت‌های امنیتی خود تمرکز کنید.
منابع آموزشی تست نفوذ
برای یادگیری تست نفوذ، منابع آموزشی مختلفی وجود دارد. برخی از منابع آموزشی عبارتند از:
- کتاب‌ها و مقالات
- دوره‌های آموزشی آنلاین
- انجمن‌های و فروم‌های امنیتی
آینده تست نفوذ
تست نفوذ یک زمینه در حال رشد در امنیت سایبری است. با افزایش پیچیدگی سیستم‌های فناوری اطلاعات، نیاز به تست نفوذ نیز افزایش می‌یابد. با یادگیری تست نفوذ، می‌توانید در این زمینه شغلی پرتقاضا و با درآمد بالا داشته باشید.
نتیجه گیری
تا به اینجا در مقاله تست نفوذ چیست ؟! مطالب زیادی رو مورد بحث قرار دادیم و سعی کردیم که شمارو با مراحلی که یک هکر طی میکنه از برنامه ریزی و شروع هک و استفاده از ابزار و … گرفته تا ارائه گذارش و نکات مهم تست نفوذ برای مبتدیان آشنا کنیم. قطعا که چیزهای زیادی یاد گرفتید و اگر اینطور بوده حتما یک کامنت برای ما بزارید و این مقاله رو برای کسی که نیاز داره شیر کنید تا ازش استفاده کنه . باز هم اگر سوالی بود با ما تماس بگیرید.
