اکسپلویت (Exploit) چیست؟
- کورش سنایی
- ۱ دی ۱۴۰۲
- 11 دقیقه
آیا تا به حال فکر کردید که هکرها چطور به سیستمهای امنیتی پیچیده نفوذ می کنند؟ آنها از چه ترفندها و تکنیکهایی برای دور زدن سیستم ها و فایروال ها استفاده میکنند؟
هکرها با به کارگیری تکنیکهای پیچیده و خلاقانهای موفق میشوند ضعفهای پنهان سیستمها را پیدا کنند و کنترل آنها را به دست بگیرند. آنها از راههایی که حتی مدیران سیستمها نیز از آن بیخبرند، میتوانند وارد شوند.
یکی از این تکنیکهای پیچیده، اکسپلویتنویسی است با زیر زمین سایبری همراه باشید…
اکسپلویت چیست؟
اصلا اکسپلویت یعنی چی؟ اکسپلویت (Exploit) در زبان فارسی به معنی بهرهبرداری یا سوء استفادهکردن از یک ضعف یا آسیبپذیری در یک سیستم یا نرمافزار است. در حوزه امنیت سایبری، اکسپلویتها به طور خاص به قطعههای کد یا اسکریپتها گفته میشود که با استفاده از ضعفهای موجود در یک سیستم، دسترسی غیرمجاز یا کنترل بر روی آن سیستم را فراهم میآورند.
اکسپلویت نویسی چیست؟
اکسپلویت نویسی (Exploit writing) به معنای استفاده از آسیبپذیریهای نرمافزاری برای دسترسی غیرمجاز به سیستمهای کامپیوتری است. اکسپلویتها از طریق بهرهبرداری از اشکالات و ضعفهای موجود در نرمافزارها و سیستمعاملها، میتوانند کنترل سیستم هدف را به دست بگیرند.
خیلی از دوستانی که آموزش هک و امنیت می بینند می پرسند آیا نیازه اکسپلویت نویسی یاد بگیریم؟ جوابم اینه شما در حوزه هک و امنیت هرچی یاد بگیرید کمه، اکسپلویت نویسی علمیه که هر هکر حرفه ای باید بلد باشه.
اگر علاقه دارید وارد این حوزه شوید پیشنهاد می کنم در دوره های ابزار نویسی با پایتون و ویروس نویسی با پایتون سایت ما شرکت کنید.
انواع اکسپلویت ها
اکسپلویتها دسته های مختلفی دارند که هر کدام با تکنیکها و روشهای خاص خود عمل میکنند. شناخت انواع اکسپلویتها برای درک بهتر تهدیدات امنیتی و راههای مقابله با آنها حائز اهمیت است.
اکسپلویتهای محلی
اکسپلویتهای محلی، اکسپلویتهایی هستند که در سیستم قربانی اجرا میشوند. این نوع اکسپلویتها از طریق بهرهبرداری از آسیبپذیریهای موجود در نرمافزارها یا سیستمعامل رایانه قربانی، کنترل سیستم را بدست میگیرند.
اکسپلویتهای شبکهای
اکسپلویتهای شبکهای از طریق شبکه و از راه دور اجرا میشوند. این اکسپلویتها با بهرهبرداری از آسیبپذیریهای پروتکلهای ارتباطی یا برنامههایی که به شبکه متصل هستند، سیستم هدف را مورد حمله قرار میدهند.
اکسپلویتهای مبتنی بر وب
این دسته از اکسپلویتها از طریق مرورگر وب قربانی اجرا میشوند. آنها با بهرهبرداری از آسیبپذیریهایی مانند XSS و اسکریپتنویسی سمت مرورگر، دسترسی به سیستم قربانی پیدا میکنند.
اکسپلویتهای نرمافزاری
این دسته درون خود نرمافزارها وجود دارند و از طریق بهرهبرداری از باگها و آسیبپذیریهای امنیتیِ نرمافزار هدف، عمل میکنند.
اکسپلویتهای سختافزاری
این اکسپلویتها از طریق سختافزار هدف اجرا میشوند. آنها با سوء استفاده از آسیبپذیریهای سختافزاری مانند حافظهها یا تراشهها، وارد عمل میشوند.
اکسپلویتهای مشهور در دنیای سایبری
Shellshock:
Shellshock یک آسیبپذیری جدی در Bash است که در سالهای گذشته بسیاری از سیستمها و سرورها را تهدید کرده است. با استفاده از این آسیبپذیری، مهاجمین میتوانند از راه دور کدهای مخرب را در سیستمها اجرا کنند و کنترل کامل بر روی آنها را به دست بیاورند.
Stuxnet:
Stuxnet یکی از پیچیدهترین و مهمترین اکسپلویتهای سایبری است که تاکنون شناسایی شده است. این برنامه مخرب، به طور ویژه طراحی شده است تا به سیستمهای کنترل صنعتی، به خصوص آنهایی که در تاسیسات هستهای استفاده میشوند، حمله کند.
Heartbleed:
Heartbleed به آسیبپذیری در پروتکل OpenSSL اشاره دارد که به مهاجمین اجازه میدهد تا از حافظه سرورها اطلاعات حساس و محرمانه را استخراج کنند. این آسیبپذیری به طور گستردهای بر روی سرورها و خدمات اینترنتی تأثیر گذاشته است و موجب نشت اطلاعات حساس بسیاری شده است.
WannaCry:
WannaCry یکی از برجستهترین اکسپلویتهای اخیر است که از آسیبپذیری SMB در ویندوز استفاده میکند. با استفاده از این اکسپلویت، مهاجمین سیستمهای قربانی را رمزگذاری میکنند و برای باز کردن آنها از قربانیان فدیه میخواهند.
Meltdown و Spectre:
Meltdown و Spectre دو آسیبپذیری سختافزاری اساسی هستند که در چندین نوع پردازنده وجود دارند. این آسیبپذیریها به مهاجمین اجازه میدهند تا به طور غیرمستقیم دادههای حافظه محافظتشده را بخوانند، حتی اگر به طور معمول به آنها دسترسی نداشته باشند.
مراحل اکسپلویت نویسی چیست؟
اکسپلویت نویسی یک فرایند گام به گام است که نیازمند دقت و تخصص بالایی میباشد. اکسپلویت نویسها باید به طور منظم و با رعایت مراحل، اقدام به شناسایی آسیبپذیری، توسعه اکسپلویت و در نهایت اجرای آن علیه هدف نمایند.
شناسایی هدف
در ابتدای فرایند اکسپلویت نویسی، هکر باید هدف خود یعنی نرمافزار یا سیستمعاملی که قصد حمله به آن را دارد را شناسایی کند. انتخاب هدف بر اساس میزان استفاده، ارزش اطلاعاتی و میزان آسیبپذیری صورت میگیرد.
جمعآوری اطلاعات
پس از تعیین هدف، هکر شروع به جمعآوری اطلاعات فنی و جزئیات مربوط به هدف میکند. این اطلاعات از طریق بررسی کد منبع، مستندات و انجام مهندسی معکوس بدست میآید.
تجزیه و تحلیل
در این مرحله آسیبپذیریهای بالقوه با استفاده از ابزارهای تجزیه کد و شبیهسازی محیط هدف، شناسایی و تحلیل میشوند.
توسعه اکسپلویت
با بهرهگیری از نتایج تجزیه و تحلیل، کد اکسپلویت توسعه داده شده و آماده اجرا میشود.
آزمایش و اجرا
در نهایت اکسپلویت به صورت آزمایشی اجرا و پس از رفع اشکالات احتمالی، برای بهرهبرداری از هدف بکار گرفته میشود.
پنهان کردن اکسپلویت
پس از آماده سازی اکسپلویت، هکرها اقداماتی را انجام میدهند تا اکسپلویت توسعه داده شده، توسط سیستمهای ضدبدافزار شناسایی نشود. از جمله این اقدامات میتوان به رمزنگاری، مخفیسازی ترافیک و الگوریتمهای بدافزار اشاره کرد.
ابزارهای اکسپلویت نویسی
ابزارهای مختلفی برای اکسپلویت نویسی وجود دارد:
- Metasploit: یک ابزار متداول برای توسعه و اجرای اکسپلویتها.
- Immunity Debugger: ابزاری برای تجزیه و تحلیل باینری و یافتن آسیبپذیریها.
- Wireshark: برای تجزیه و تحلیل ترافیک شبکه و یافتن آسیبپذیریهای شبکهای.
- Nmap: اسکن شبکه و یافتن نقاط ضعف سرویسها و سیستمها.
- gcc: کامپایلر برای تولید اکسپلویتهای باینری.
- زبان های Python و javascript و php: زبان های برنامهنویسی مفید برای توسعه اسکریپتهای اکسپلویت.
روش و تکنیکهای اکسپلویت نویسی
بافر اورفلو (Buffer Overflow)
بافر اورفلو یکی از پرکاربردترین تکنیکهای اکسپلویتنویسی است. در این روش، مقدار دادهای بیش از ظرفیت بافر تعریف شده در برنامه، به عمد به آن ارسال میشود. این امر باعث نوشته شدن دادهها در فضای حافظهای دیگر و در نهایت تغییر جریان اجرای برنامه میشود.
تزریق SQL (SQL Injection)
در تزریق SQL، کدهای مخرب SQL به صورت تزریقی در ورودیهایی مانند فرمهای وب قرار داده میشود تا پایگاه داده مورد هدف دستکاری شود. این کار اغلب با هدف دزدی اطلاعات یا دور زدن احراز هویت انجام میگیرد.
پراکنش هیپ (Heap Spraying)
پراکنش هیپ، به تزریق حجم زیادی از دادهها به حافظه هیپ یا قسمتهای حافظه غیرمستقیم سیستم میپردازد. با پر کردن حافظه با دادههای خاص، مهاجمین سعی میکنند تا کنترل سیستم را در دست بگیرند یا اجازه دسترسی به منابع سیستم را داشته باشند.
برنامهنویسی بازگشتی (Return-Oriented Programming – ROP)
برنامهنویسی بازگشتی یک روش پیچیدهتر است که در آن، مهاجم از قطعات کوچکی از کد موجود در برنامههای اجرایی استفاده میکند تا یک سری دستورات مخرب اجرا شود. با استفاده از دستورات بازگشتی، مهاجم میتواند به ترتیبهای خاصی که توسط او تعیین شده است، کنترل سیستم را در دست بگیرد.
تزریق کد (Code Injection)
در تزریق کد، مهاجم یک قطعه کد مخرب را به یک سیستم یا برنامه ارسال میکند. این قطعه کد میتواند در نتیجه موجب تغییر عملکرد سیستم، دزدیده شدن اطلاعات، یا هر نوع حمله دیگری شود.
سوگیری (Man-in-the-Middle)
سوگیری یا حمله مرد وسط، زمانی رخ میدهد که یک مهاجم به طور مخفیانه بین ارتباط دو طرف قرار میگیرد و تمام ارتباطات را مشاهده، تغییر یا حتی دزدیده میکند. این تکنیک بسیار خطرناک است و مهاجم به دادهها یا اطلاعات حساسی دسترسی دارد.
سوءاستفاده از فرمانهای سیستم (Command Injection)
در این تکنیک، مهاجم با استفاده از فرمانهای سیستم، به سیستم مورد هدف دستوراتی ارسال میکند تا عملیاتهای خاصی را اجرا کند. اگر این دستورات موفق باشند، مهاجم میتواند کنترل سیستم را در دست بگیرد.
پیمایش مسیر معکوس (Reverse Path Traversal)
وقتی هکر با این روش به سیستم یا سرور دسترسی پیدا میکند، امکان دسترسی به اطلاعات حساس، فایلهای سیستمی، یا حتی کنترل کامل سیستم را دارد. این حمله به ویژه در وبسایتها و برنامههای وب که به صورت غیرصحیح از ورودیهای کاربر استفاده میکنند، بسیار خطرناک است.در این نوع حمله، هکر با ارسال درخواستهای خاص، سعی میکند به سمت پوشهها و فایلهای حساس سرور برود!
هدف از اکسپلویتنویسی چیست؟
تست امنیت سیستم:
با استفاده از اکسپلویتنویسی، امکان آزمون و بررسی سیستمها در مواجهه با تهدیدات امنیتی فراهم میآید. این تستها به متخصصین میدهند تا قبل از اینکه مهاجمان از نقاط ضعف بهرهبرداری کنند، آنها را شناسایی و رفع کنیم.
سوءاستفاده مالی:
بسیاری از حملات سایبری با هدف به دست آوردن اطلاعات مالی از قربانیان صورت میگیرد. این حملات میتوانند منجر به دزدیده شدن پول از حسابهای بانکی یا سوءاستفاده از اطلاعات کارتهای اعتباری شوند.
جاسوسی:
دسترسی به اطلاعات حساس و محرمانه، یکی از اهداف اصلی مهاجمین در حملات سایبری است. این دسترسی میتواند شامل اطلاعات تجاری، دولتی یا حتی اطلاعات شخصی افراد باشد.
سیاسی:
حملات سایبری در برخی موارد به هدف قرار دادن دولتها، سازمانهای سیاسی یا حتی افراد خاص انجام میشوند. این حملات میتوانند به تحقیقات، انتخابات یا حتی تصمیمات سیاسی تأثیر بگذارند.
شهرت:
برخی از افراد به دنبال این هستند که در جامعه هکرها شهرت یا اعتبار کسب کنند. این افراد با انجام حملاتی با پیچیدگیهای بالا، میخواهند توانمندیها و دانش خود را نشان دهند.
انتقام:
در برخی موارد، حملات سایبری بر اساس انتقام یا دلایل شخصی صورت میگیرد. مهاجمین با هدف آسیب رساندن به افراد یا سازمانهای خاص، به دنبال اجرای حملات هستند.
سرگرمی:
عدهای از افراد، به دلیل علاقه به چالشهای فنی و سرگرمی، به اکسپلویتنویسی مشغول هستند. برخی از این افراد بدون هدف مالی یا سیاسی، فقط برای تست مهارتها و دانش خود در حوزه سایبری حملاتی را انجام میدهند.
اکسپلویت نویسی برای هک وب سایت
اکسپلویت نویسی یکی از مهارت های کلیدی برای هک سایت هاست. هکرها با نوشتن و اجرای اکسپلویت ها می توانند به سایت های هدف دسترسی پیدا کنند.
اکسپلویت نویسی برای هک سایت فرایندی پیچیده است که نیازمند مهارت در زمینه های زیر است:
- شناسایی آسیب پذیری در سایت هدف
- درک عملکرد آسیب پذیری
- نوشتن کدی که از آسیب پذیری سوءاستفاده کند
- دور زدن سیستم های دفاعی سایت
- اجرای موفقیت آمیز اکسپلویت برای دسترسی به سیستم
اگر میخواهید یک هکر حرفهای شوید، باید حتماً اکسپلویتنویسی را یاد بگیرید.
متأسفانه بسیاری از منابع آموزشی در این زمینه ناقص و ناکافی هستند. اما نگران نباشید!
ما در دوره هک سایت آموزشهای کامل و گام به گامی را برای شما تدارک دیدهایم تا بتوانید تبدیل به یک هکر حرفهای شوید.
آیا اکسپلویت نویسی قانونی است؟
به طور کلی اکسپلویت نویسی بدون اجازه صاحب سیستم غیرقانونی است.
البته استثناهایی هم وجود دارد. برای مثال اکسپلویت نویسی علیه سیستمهای خودتان برای آزمایش امنیت آنها مجاز است. همچنین اکسپلویت نویسی در برخی موارد خاص با هدف تحقیقات امنیتی و با اجازه صاحب سیستم، میتواند قانونی باشد.
اما به طور کلی هرگونه دسترسی غیرمجاز و عمدی به سیستمهای کامپیوتریِ دیگران از لحاظ قانونی جرم محسوب میشود.
سوالات متداول
اکسپلویت نویسی چیست؟
اکسپلویت نویسی به معنای استفاده از آسیبپذیریهای نرمافزاری برای دسترسی غیرمجاز به سیستمهای کامپیوتری است.
دسته بندی اکسپلویت ها کدامند؟
انواع اکسپلویت عبارتند از: اکسپلویت محلی، اکسپلویت شبکهای، اکسپلویت مبتنی بر وب، اکسپلویت نرمافزاری و اکسپلویت سختافزاری.
آیا اکسپلویت نویسی قانونی است؟
جواب: خیر، به طور کلی اکسپلویت نویسی بدون اجازه صاحب سیستم غیرقانونی است.
چگونه میتوان از اکسپلویت شدن جلوگیری کرد؟
راهکارهایی مانند نصب بهروزرسانیها، پیکربندی صحیح تنظیمات امنیتی، استفاده از دیواره آتش و آموزش کاربران میتواند در جلوگیری از اکسپلویت شدن موثر باشد.
تفاوت اکسپلویت نویسی و Reverse Engineering چیست؟
اکسپلویت نویسی با هدف بهرهبرداری از آسیبپذیریها انجام میشود، در حالی که Reverse Engineering برای درک عملکرد برنامه است. اکسپلویت نویسی معمولاً غیرقانونی است